Publicatie SVDJ: Rectificeren of stilletjes aanpassen? Hoe media omgaan met fouten
Vroeger was het simpel: fouten in de krant werden rechtgezet met een rectificatie. Online kun je oneindig blijven aanpassen én hebben fouten een andere impact. Hoe transparant gaan media tegenwoordig om met missers? Voor de website van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek schreef ik er een artikel over.
‘Aanvullingen en rectificaties.’ Tot het onlinetijdperk aanbrak, was die rubriek de plek om fouten recht te zetten. De naam van betrokkenen werd (tot op zekere hoogte) gezuiverd en na een week of wat verdween de fout samen met het oudpapier. Het internet veranderde de impact van een fout. Een artikel kan altijd aangepast worden, direct na het verschijnen of weken daarna. En in het archief van het internet blijft het voor altijd vindbaar.
Dat online publicaties een heel lange adem hebben, daar is Rennie Rijpma, hoofdredacteur van het AD, zich van bewust. Ze vindt dat de informatie die mensen op AD.nl aantreffen altijd moet kloppen. Daarom worden artikelen die feitelijke onjuistheden bevatten, aangepast. Vaak wordt dat benoemd in een kader boven het betreffende artikel, met een korte toelichting. ‘Openheid over het herstellen van vergissingen is belangrijk, omdat vertrouwen in de media niet meer vanzelfsprekend is.’ Niet alles komt in zo’n kadertje terecht. ‘Een verkeerd gespelde naam passen we aan zonder daar melding van te maken.
Jan van Vegchel, advocaat bij ABC Legal en voormalig hoofdredacteur van Omroep West, deed onderzoek naar ‘het recht op antwoord in het digitale tijdperk’ en is gespecialiseerd in mediarecht. Hij onderschrijft wat Rijpma zegt over vertrouwen: ‘Ik ben er heilig van overtuigd dat media het dalende vertrouwen in journalistiek kunnen bestrijden door sneller te rectificeren als iets aantoonbaar onjuist is.’ Met rectificeren bedoelt Vegchel: het toelichten van een gemaakte aanpassing. Volgens de advocaat zetten veel gevestigde media aantoonbare fouten recht. ‘NRC bijvoorbeeld doet het heel zorgvuldig. Tegelijkertijd zijn er steeds meer ‘nieuwe’ media die minder serieus omgaan met zowel de waarheid als rectificaties.’ […]
Publicatie: 9 maart 2023, het volledige artikel lees je hier (gratis!).
